
📥 DHCP Nedir? Otomatik IP Dağıtımı Nasıl Çalışır?
Bilgisayarını internete bağladığında IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi ve DNS gibi birçok bilgiye otomatik olarak sahip olur. Peki bu bilgiler sihirli bir şekilde mi atanıyor? Hayır! Bu işi yapan sistemin adı: DHCP.
Bu içerikte DHCP'nin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve ağ yönetimi açısından neden bu kadar önemli olduğunu adım adım anlatıyoruz.
🧠 DHCP Nedir?
DHCP (Dynamic Host Configuration Protocol), ağdaki cihazlara otomatik olarak IP adresi ve diğer ağ bilgilerini atayan protokoldür. Manuel ayar yapmaya gerek kalmadan cihazların ağa hızlı ve sorunsuz bir şekilde bağlanmasını sağlar.
Özellikle büyük ağlarda her cihaza elle IP atamak neredeyse imkansızdır. DHCP bu süreci otomatikleştirir.
🔄 DHCP Nasıl Çalışır?
Bir cihaz ilk kez ağa bağlandığında şu 4 aşamalı süreci yaşar:
Aşama | Tanım |
---|---|
1. DHCP Discover | Cihaz, “Bana IP verecek bir DHCP sunucusu var mı?” diye yayın yapar. |
2. DHCP Offer | DHCP sunucusu, teklif ettiği IP adresi ve diğer ayarları geri yollar. |
3. DHCP Request | Cihaz, teklif edilen IP’yi kullanmak istediğini bildirir. |
4. DHCP Acknowledgement | DHCP sunucusu isteği onaylar ve IP adresi atanır. |
📦 DHCP'nin Atadığı Bilgiler
DHCP sadece IP adresi değil, aynı zamanda şu bilgileri de otomatik olarak atar:
- Alt ağ maskesi (Subnet mask)
- Varsayılan ağ geçidi (Default gateway)
- DNS sunucuları
- Kiralama süresi (Lease Time)
- Opsiyonel olarak NTP (zaman), PXE (ağ üzerinden boot) gibi parametreler
🛠️ DHCP Sunucusu Nerede Bulunur?
Ev ağlarında genellikle modem/router cihazları DHCP sunucusu olarak çalışır.
Kurumsal ağlarda ise Windows Server, Linux DHCP Service, Mikrotik, Cisco gibi sistemler DHCP görevini üstlenebilir.
📅 IP Kiralama (Lease Time)
DHCP ile verilen IP adresleri sınırsız değildir. Her atama belli bir süre için geçerlidir. Bu süreye lease time denir.
Varsayılan lease time: 24 saat
Süre dolduğunda istemci cihaz aynı IP'yi tekrar isteyebilir. Eğer IP kullanılmıyorsa başka bir cihaza atanabilir.
💡 DHCP Avantajları
- Hızlı ve kolay IP yapılandırması
- İnsan hatalarını azaltır (aynı IP iki cihaza verilmez)
- Ölçeklenebilir: Büyük ağlarda merkezi kontrol sağlar
- Ağda IP adreslerinin takibini kolaylaştırır
⚠️ DHCP’nin Güvenlik Riskleri
- Saldırgan bir cihaz “sahte DHCP sunucusu” gibi davranabilir (Rogue DHCP)
- Yanlış IP ataması → bağlantı sorunları
- IP çakışması → zayıf yapılandırılmış DHCP sunucularında oluşabilir
Bu tür durumlarda ağda DHCP snooping, MAC doğrulama gibi önlemler alınmalıdır.
🧪 DHCP Ayarları Nerede Değiştirilir?
- Evde: Modem arayüzünden (genellikle
192.168.1.1
) - Windows Server: DHCP rolü üzerinden yönetilir
- Linux:
isc-dhcp-server
veyadhcpd.conf
ile yapılandırılır
🎯 Sonuç
DHCP, modern ağların omurgasını oluşturan sessiz bir kahramandır. Ağ yöneticilerinin işini kolaylaştırır, kullanıcıların ise bağlantı sorunlarıyla uğraşmadan internete girmesini sağlar.
“Otomatik IP” deyip geçtiğimiz şeyin arkasında, dakikalar içinde çözüm üreten dev bir sistem vardır: DHCP.