Veritabanı Performans Sorunları ve Çözüm Yöntemleri

Veritabanı Performans Sorunlarının Nedenleri

1. Verimsiz ve Yavaş SQL Sorguları:
   • Optimizasyon yapılmamış SELECT, JOIN ve GROUP BY sorguları.
   • Büyük veri setlerinde tam tablo taraması (Full Table Scan) yapılması.
2. Eksik veya Yanlış İndeks Kullanımı:
   • Uygun indekslerin eksik olması sorguların yavaş çalışmasına neden olur.
   • Yanlış indeksler, gereksiz disk okuma/yazma işlemlerine sebep olabilir.
3. Aşırı Bağlantı (Connection Overload):
   • Veritabanına aşırı sayıda bağlantı isteği sunucunun kaynaklarını tüketebilir.
   • Bağlantılar düzgün yönetilmezse Too Many Connections hatası alınabilir.
4. Yetersiz Bellek ve Önbellek Kullanımı:
   • Yetersiz buffer pool veya query cache ayarları performans sorunlarına yol açabilir.
   • Büyük veri kümeleri RAM yerine diskten okunuyorsa gecikmeler oluşur.
5. Yanlış Yapılandırılmış Veritabanı Parametreleri:
   • max_connections, innodb_buffer_pool_size, query_cache_size gibi parametrelerin yanlış ayarlanması.
6. Büyük Veritabanı Boyutları ve Şişmiş Log Dosyaları:
   • Eski ve gereksiz veriler temizlenmezse veritabanı şişerek yavaşlamaya neden olabilir.
   • binlog dosyalarının kontrolsüz büyümesi disk alanını tüketebilir.
7. Ağ Gecikmeleri ve Veritabanı Replikasyon Sorunları:
   • Uzak veritabanı sunucularına yapılan bağlantılar yavaş olabilir.
   • Replikasyon gecikmeleri veri tutarsızlıklarına yol açabilir.

Veritabanı Performans Sorunlarını Teşhis Etme

1. Yavaş Sorguları Analiz Edin

• ✅ EXPLAIN komutunu kullanarak sorguların nasıl çalıştığını analiz edin:

EXPLAIN SELECT * FROM users WHERE email='test@example.com';

• ✅ MySQL’de yavaş sorguları görmek için:

SHOW GLOBAL STATUS LIKE 'Slow_queries';

• ✅ PostgreSQL’de sorgu süresini kontrol etmek için:

EXPLAIN ANALYZE SELECT * FROM orders;

2. İndeksleri ve Tablo Yapısını Kontrol Edin

• ✅ Veritabanınızdaki indeksleri görmek için:

SHOW INDEX FROM users;

• ✅ PostgreSQL için indeksleri listelemek:

SELECT * FROM pg_indexes WHERE tablename = 'orders';

3. Bağlantı Sayısını ve Bellek Kullanımını İzleyin

• ✅ Mevcut bağlantıları kontrol etmek için:

SHOW PROCESSLIST;

• ✅ PostgreSQL bağlantı durumunu kontrol etmek için:

SELECT * FROM pg_stat_activity;

• ✅ innodb_buffer_pool_size veya shared_buffers gibi parametrelerin bellek kullanımını nasıl etkilediğini analiz edin.

Veritabanı Performansını Artırma Yöntemleri

1. Sorgu Optimizasyonu

• ✅ WHERE koşullarını ve JOIN işlemlerini optimize edin.
• ✅ LIMIT kullanarak gereksiz büyük veri döndürmeyi engelleyin.
• ✅ GROUP BY yerine HAVING kullanarak performansı artırın.

2. Doğru İndeksleme Yapın

• ✅ En sık kullanılan sorgulara uygun indeksleri ekleyin:

CREATE INDEX idx_email ON users(email);

• ✅ Gereksiz veya kullanılmayan indeksleri kaldırarak disk kullanımını azaltın.

3. Bağlantı Yönetimini Optimize Edin

• ✅ max_connections değerini optimize edin:

SET GLOBAL max_connections = 200;

• ✅ Bağlantı havuzu (Connection Pooling) kullanarak aşırı bağlantı yükünü azaltın.

4. Önbellek Kullanımını Artırın

• ✅ MySQL için query_cache_size değerini artırın:

SET GLOBAL query_cache_size = 128M;

• ✅ PostgreSQL için shared_buffers değerini artırın:

ALTER SYSTEM SET shared_buffers = '512MB';

• ✅ Redis veya Memcached gibi harici önbellek çözümleri kullanarak sorgu hızını artırın.

5. Veritabanını Düzenli Olarak Temizleyin

• ✅ Gereksiz verileri silmek için:

DELETE FROM logs WHERE created_at < NOW() - INTERVAL 30 DAY;

• ✅ MySQL binlog dosyalarını temizlemek için:

PURGE BINARY LOGS BEFORE NOW() - INTERVAL 7 DAY;

• ✅ PostgreSQL için VACUUM komutunu çalıştırarak gereksiz alan kullanımını azaltın:

VACUUM FULL;