📐 OSI Modeli Nedir? 7 Katmanlı Ağ Mimarisi Açıklaması
Ağda veri nasıl yol alıyor? Hangi uygulama hangi seviyede çalışıyor? İnternetin mutfağında neler oluyor? Tüm bu soruların cevabı OSI modeli ile açıklanabilir.
OSI modeli, bilgisayar ağlarında iletişimi 7 katmana ayırarak sistemlerin birbiriyle nasıl haberleştiğini açıklar. Bu model, hem sorun giderme sürecinde hem de protokol analizinde çok önemlidir.
🧠 OSI Modeli Nedir?
OSI (Open Systems Interconnection) modeli, ISO tarafından geliştirilmiş bir referans modelidir. Amaç, farklı sistemlerin standartlaştırılmış bir yapı ile birbiriyle uyumlu çalışmasını sağlamaktır.
Veri, gönderici sistemden alıcıya doğru yedi katmandan geçerek ilerler. Her katman, kendinden önceki katmandan gelen veriyi işler ve bir üst/alt katmana iletir.
🔢 OSI Modelinin 7 Katmanı
| # | Katman Adı | Görevi | Örnek |
|---|---|---|---|
| 7 | Uygulama (Application) | Kullanıcının doğrudan etkileşimde bulunduğu katman | HTTP, FTP, SMTP, DNS |
| 6 | Sunum (Presentation) | Verinin formatlanması, şifreleme, sıkıştırma | JPEG, MP4, SSL/TLS |
| 5 | Oturum (Session) | İki sistem arasında oturum yönetimi | API oturumları, NetBIOS |
| 4 | Taşıma (Transport) | Veri iletimi, hata kontrolü, bağlantı yönetimi | TCP, UDP |
| 3 | Ağ (Network) | Verinin yönlendirilmesi ve IP adresleme | IP, ICMP, RIP, OSPF |
| 2 | Veri Bağlantı (Data Link) | MAC adresleme, çerçeveleme, hata düzeltme | Ethernet, PPP, ARP |
| 1 | Fiziksel (Physical) | Fiziksel iletim ortamı ve sinyaller | RJ45, Kablo, Hub |
📦 Basit Bir Veri Yolculuğu
Bir web sayfası açtığında veriler şu yolculuğu yapar:
- Uygulama Katmanı: Tarayıcı HTTP isteği gönderir
- Sunum Katmanı: Veri sıkıştırılır, şifrelenir
- Oturum Katmanı: İstemci ve sunucu arasında bağlantı kurulur
- Taşıma Katmanı: Veri TCP ile bölünerek paketlenir
- Ağ Katmanı: IP adresine göre yönlendirme yapılır
- Veri Bağlantı Katmanı: MAC adresiyle çerçeve hazırlanır
- Fiziksel Katman: Veri fiziksel ortamdan iletilir (örneğin ethernet)
🎓 OSI Modelini Ezberlemek İçin İpucu
En yaygın ezberleme cümlesi:
“Ağ Ustaları Sorunları Tespit Eder, Sakin Kalır.”
(A-U-S-T-E-S-K → 7'den 1'e doğru)🧪 Gerçek Dünya Örnekleri
- HTTPS bağlantısı: Katman 7’den 6’ya inerken TLS ile şifrelenir
- Ping komutu: Katman 3’te ICMP kullanır
- Ethernet kablosu: Katman 1 (Fiziksel Katman)
- MAC filtreleme: Katman 2 (Veri Bağlantı)
- TCP port engeli: Katman 4 (Taşıma Katmanı)
🎯 Sonuç
OSI modeli, ağın nasıl çalıştığını anlamak için geliştirilmiş bir yol haritasıdır. Gerçek ağ protokolleri bu modeli birebir uygulamak zorunda olmasa da, sorun giderme ve eğitim açısından oldukça değerlidir.
Bir ağ sorununu çözmek istiyorsan, OSI merdiveninden aşağı inip çıkmayı bilmelisin.
Benzer Yazılar
Yorumlar ()
Yorum Yap
Sponsorlar
MOBİL UYGULAMA
