Bash scripting, Linux sistemlerinde görevleri otomatikleştirmek ve sistem yönetimini kolaylaştırmak için kullanılan güçlü bir araçtır. Sunucu yönetimi, dosya işlemleri, log analizi ve yedekleme gibi birçok işlemi bir Bash scripti ile otomatize edebilirsiniz.
Bu yazıda, genel olarak özet olarak Bash script’in temel yapısını, önemli komutları ve ileri teknikleri anlatacağım.
1. Bash Script Nedir ve Neden Kullanılır?
Bash (Bourne Again Shell), Linux sistemlerinde kullanılan popüler bir kabuk (shell) türüdür. Bash script ise birden fazla komutu içeren ve otomasyon sağlayan bir betik (script) dosyasıdır.
Bash Kullanmanın Avantajları:
✅ Manuel işleri otomatikleştirir (yedekleme, log temizleme, sistem güncellemeleri).
✅ Tekrar eden işlemleri hızlandırır.
✅ Kendi yönetim araçlarınızı oluşturmanıza olanak tanır.
Bash script dosyaları .sh uzantısıyla kaydedilir ve Linux’ta doğrudan çalıştırılabilir.
2. Temel Bash Komutları
Bir Bash scripti yazmaya başlamadan önce bazı temel komutları bilmek gerekir.
Basit Bir Bash Script Örneği
#!/bin/bash
echo "Merhaba, Bash Script!"
Bu script, terminalde “Merhaba, Bash Script!” çıktısını verir.
Scripti Çalıştırma:
1️⃣ Önce dosyayı oluşturun:
nano ilk_script.sh
2️⃣ Çalıştırılabilir hale getirin:
chmod +x ilk_script.sh
3️⃣ Scripti çalıştırın:
./ilk_script.sh
3. Değişkenler ve Kullanıcıdan Girdi Alma
Bash’te değişkenler kullanarak dinamik scriptler yazabilirsiniz.
Değişken Kullanımı:
#!/bin/bash
isim="Ahmet"
echo "Merhaba, $isim!"
Kullanıcıdan Girdi Alma:
#!/bin/bash
echo "Adınızı girin:"
read kullanici
echo "Merhaba, $kullanici!"
Bu script, kullanıcının adını alır ve ekrana yazdırır.
4. Dosya ve Dizin İşlemleri
Bash script ile dosya ve dizin işlemlerini otomatikleştirebilirsiniz.
🔹 Dosya Oluşturma:
touch yeni_dosya.txt
🔹 Dosya Silme:
rm eski_dosya.txt
🔹 Dizin Oluşturma:
mkdir yeni_klasor
🔹 Dosyaları Listeleme:
ls -lh
🔹 Belirli Bir Klasördeki Tüm Logları Silme:
rm -rf /var/log/*.log
5. Koşullu İfadeler ve Döngüler
Bash scriptlerinde if koşulları ve döngüler kullanarak karar mekanizmaları oluşturabilirsiniz.
If-Else Kullanımı
#!/bin/bash
echo "Bir sayı girin:"
read sayi
if [ $sayi -gt 10 ]; then
echo "Sayı 10'dan büyük."
else
echo "Sayı 10 veya daha küçük."
fi
For Döngüsü Kullanımı
#!/bin/bash
for i in {1..5}
do
echo "$i. döngü çalışıyor."
done
Bu döngü 1’den 5’e kadar olan sayıları ekrana yazdırır.
6. İleri Seviye Teknikler
Bash scriptlerini daha gelişmiş hale getirmek için şu yöntemleri kullanabilirsiniz:
1️⃣ Cron Job ile Scripti Otomatik Çalıştırma
Cron, Linux’ta zamanlanmış görevleri çalıştırmak için kullanılır.
📌 Bir scripti her gün çalıştırmak için:
crontab -e
Aşağıdaki satırı ekleyin:
0 0 * * * /home/kullanici/backup.sh
Bu işlem her gece 00:00’da backup.sh scriptini çalıştırır.
2️⃣ Log Dosyalarını Otomatik Temizleme
Log dosyaları zamanla büyük boyutlara ulaşabilir. Bunları belirli aralıklarla temizlemek için bir script oluşturabilirsiniz:
#!/bin/bash
find /var/log -name "*.log" -type f -mtime +7 -exec rm -f {} \;
echo "Eski loglar temizlendi."
Bu script, 7 günden eski tüm log dosyalarını otomatik olarak siler.
3️⃣ Sistem Yedekleme Scripti
Aşağıdaki script, belirli bir dizindeki dosyaları yedekleyerek sıkıştırılmış bir dosya oluşturur:
#!/bin/bash
tarih=$(date +%F)
tar -czf /backup/site_backup_$tarih.tar.gz /var/www/html/
echo "Yedekleme tamamlandı: site_backup_$tarih.tar.gz"
Bu script her çalıştırıldığında web sitesi dosyalarının bir yedeğini alır.
Bash scriptleri, Linux sistemlerinde otomasyonu sağlamak, sistem yönetimini kolaylaştırmak ve zaman kazandırmak için çok güçlü bir araçtır.
Bash script ile sistem yönetiminizi otomatize ederek işlerinizi hızlandırabilirsiniz!
Detaylı olarak video eğitimi için; Udemy Eğitimi
Yorum gönder